"Varulence ea Omicron e haufi le ea ntaramane ea selemo" le "Omicron e fokola haholo ho feta Delta". …… Haufinyane tjena, litaba tse ngata mabapi le ts'oaetso ea mofuta o mocha oa ho feto-fetoha ha moqhaka Omicron esale li hasana inthaneteng.
Ehlile, ho tloha ha ho hlaha mofuta oa Omicron mutant ka Pulungoana 2021 le ho ata ha eona lefatšeng ka bophara, lipatlisiso le lipuisano mabapi le ts'oaetso le phetiso li tsoetse pele. Boemo ba hajoale ba virulence ea Omicron ke bofe? Lipatlisiso li re'ng ka eona?
Lithuto tse fapaneng tsa laboratori: Omicron ha e na tšoaetso
Ha e le hantle, mathoasong a January 2022, phuputso e tsoang Univesithing ea Hong Kong Li Ka Shing Faculty of Medicine e fumane hore Omicron (B.1.1.529) e ka 'na ea se ke ea e-ba le likokoana-hloko tse fokolang ha li bapisoa le mofuta oa pele le mefuta e meng ea phetoho.
Ho ile ha fumaneha hore mofuta oa Omicron mutant o ne o sa sebetse hantle ho sebeliseng transmembrane serine protease (TMPRSS2), athe TMPRSS2 e ne e ka nolofatsa tlhaselo ea vaerase ea lisele tse amohelang ka ho petsola protheine ea spike ea coronavirus e ncha. Ka nako e ts'oanang, bafuputsi ba hlokometse hore phetiso ea Omicron e fokotsehile haholo meleng ea lisele tsa motho Calu3 le Caco2.
Mohloli oa litšoantšo inthaneteng
Moetsong oa toeba oa k18-hACE2, phetisetso ea Omicron e ile ea fokotsoa lipampiring tse kaholimo le tse tlase tsa phefumoloho ea litoeba ha li bapisoa le mofuta oa pele le phetoho ea Delta, mme lefu la eona la matšoafo le ne le fokola haholo, athe ts'oaetso ea Omicron e ile ea baka tahlehelo ea boima ba 'mele le lefu ho feta khatello ea pele le liphetoho tsa Alpha, Beta le Delta.
Ka hona, bafuputsi ba fihletse qeto ea hore ho pheta-pheta ha Omicron le pathogenicity ho fokotsoe ho litoeba.
Mohloli oa litšoantšo inthaneteng
Ka la 16 Mphalane 2022, Nature e ile ea hatisa pampiri ea Yoshihiro Kawaoka, setsebi se ka sehloohong sa kokoana-hloko ho tsoa Univesithing ea Tokyo le Univesithi ea Wisconsin, e tiisang ka lekhetlo la pele ka mohlala oa liphoofolo hore Omicron BA.2 ha e kotsi ho feta mofuta o fetileng oa pele.
Bafuputsi ba ile ba khetha likokoana-hloko tse phelang tsa BA.2 tse arohaneng Japane ho tšoaetsa litoeba tsa k18-hACE2 le hamster mme ba fumana hore, ka mor'a ho tšoaetsoa ka tekanyo e tšoanang ea kokoana-hloko, litoeba tse nang le tšoaetso ea BA.2 le BA.1 li ne li e-na le likokoana-hloko tse fokolang haholo matšoafong le nko ho feta tšoaetso ea pele ea New Crown strain (p<0.0001).
Sephetho sena sa maemo a khauta se tiisa hore Omicron ehlile ha e kotsi ho feta mofuta oa naha oa pele. Ka lehlakoreng le leng, ho ne ho se na phapang e khōlō ho likokoana-hloko tsa kokoana-hloko matšoafong le linkong tsa mehlala ea liphoofolo tse latelang tšoaetso ea BA.2 le BA.1.
Mohloli oa litšoantšo inthaneteng
Litlhahlobo tsa PCR tsa kokoana-hloko li bontšitse hore bobeli ba BA.2 le BA.1 litoeba tse tšoaelitsoeng li ne li e-na le bongata bo fokolang ba kokoana-hloko matšoafong le nko ho feta mofuta oa pele oa New Crown, haholo-holo matšoafong (p<0.0001).
Ho tšoana le liphello tsa litoeba, likokoana-hloko tse fumanoang ka nko le matšoafo a BA.2 le BA.1 li-hamster tse nang le tšoaetso li ne li le tlase ho feta khatello ea pele ka mor'a 'inoculation' ka tekanyo e tšoanang ea kokoana-hloko, haholo-holo matšoafong, 'me e fokotseha hanyenyane nko ea BA.2 hamster e tšoaelitsoeng ho feta BA.1 - ha e le hantle, halofo ea BA.2 ha ea ka ea hlahisa tšoaetso ea lung.
Ho ile ha boela ha fumanoa hore mefuta ea pele, BA.2 le BA.1, e ne e haelloa ke ho kopana ha sera ka mor'a tšoaetso - ho lumellana le se 'nileng sa hlokomeloa ho batho ba sebele ba lefats'e ha ba tšoaelitsoe ke liphetoho tse ncha tse fapaneng tsa moqhaka.
Mohloli oa litšoantšo inthaneteng
Lintlha tsa 'nete tsa lefats'e: Omicron ha e na monyetla oa ho baka bokuli bo tebileng
Liphuputso tse 'maloa tse ka holimo li hlalositse ts'oaetso e fokotsehileng ea Omicron mefuteng ea liphoofolo tsa laboratori, empa na ho joalo le lefatšeng la 'nete?
Ka la 7 Phuptjane 2022, WHO e phatlalalitse tlaleho e hlahlobang phapang ea ho teba ha batho ba tšoaelitsoeng nakong ea seoa sa Omicron (B.1.1.529) ha se bapisoa le seoa sa Delta.
Tlaleho e kenyelelitse bakuli ba bacha ba 16,749 ho tsoa liprofinseng tsohle tsa Afrika Boroa, ho kenyeletsoa 16,749 ho tloha seoa sa Delta (2021/8/2 ho isa 2021/10/3) le 17,693 ho tloha seoa sa Omicron (2021/11/15 ho isa 2022/2022/2). Bakuli ba ne ba boetse ba khetholloa e le ba matla, ba tebileng le ba sa tebang.
Khanyetso: ho fumana moea o kenang ka matla, kapa oksijene le oksijene ea transnasal e phallang haholo, kapa extracorporeal membrane oxygenation (ECMO), kapa ho amoheloa ICU nakong ea ho kena sepetlele.
-e matla (e matla): e fumane oksijene nakong ea ho kena sepetlele
-e seng boima: haeba ho se na maemo a ka holimo a finyelloang, mokuli ha a na matla.
Lintlha li bonts'itse hore sehlopheng sa Delta, 49.2% e ne e tebile, 7.7% e ne e le mahlonoko 'me 28% ea bakuli bohle ba sepetlele ba nang le tšoaetso ea Delta ba shoele, ha sehlopheng sa Omicron, 28.1% e ne e tebile, 3.7% e ne e le ea bohlokoa' me 15% ea bakuli bohle ba sepetlele ba nang le tšoaetso ea Omicron ba shoele. Hape, nako e telele ea ho lula e ne e le matsatsi a 7 sehlopheng sa Delta ha se bapisoa le matsatsi a 6 sehlopheng sa Omicron.
Ho phaella moo, tlaleho e ile ea hlahloba lintlha tse susumetsang tsa lilemo, tekano, boemo ba ente le li-comorbidities 'me ea etsa qeto ea hore Omicron (B.1.1.529) e ne e amahanngoa le monyetla o fokolang oa lefu le tebileng le le boima (95% CI: 0.41 ho 0.46; p <0.001) le kotsi e tlaase ea lefu la 5% ho ea ho 9. 0.65; leq <0.001).
Mohloli oa litšoantšo inthaneteng
Bakeng sa li-subtypes tse fapaneng tsa Omicron, liphuputso tse ling li boetse li hlahlobile ts'oaetso ea tsona ka botlalo.
Phuputso ea sehlopha se tsoang New England e ile ea hlahloba linyeoe tse 20770 tsa Delta, linyeoe tse 52605 tsa Omicron B.1.1.529 le 29840 tsa Omicron BA.2, 'me tsa fumana hore karolo ea batho ba shoang e ne e le 0.7% bakeng sa Delta, 0.4% bakeng sa B.1.1.529 bakeng sa BA.2. Ka mor'a ho lokisa lintlha tse ferekanyang, thuto e ile ea etsa qeto ea hore kotsi ea lefu e ne e le tlase haholo bakeng sa BA.2 ha e bapisoa le Delta le B.1.1.529 ka bobeli.
Mohloli oa litšoantšo inthaneteng
Phuputso e 'ngoe e tsoang Afrika Boroa e ile ea hlahloba kotsi ea ho kena sepetlele le kotsi ea liphello tse matla tsa Delta, BA.1, BA.2 le BA.4 / BA.5. Liphetho li bonts'itse hore ho bakuli ba sa tsoa tšoaetsoa ba 98,710 ba kenyellelitsoeng tlhahlobong, ba 3825 (3.9%) ba ile ba amoheloa sepetlele, bao 1276 (33.4%) ba ileng ba tšoaroa ke lefu le matla.
Har'a ba tšoaelitsoeng ke liphetoho tse fapaneng, 57.7% ea bakuli ba nang le tšoaetso ea Delta ba ile ba tšoaroa ke lefu le matla (97/168), ha ba bapisoa le 33.7% ea bakuli ba nang le tšoaetso ea BA.1 (990/2940), 26.2% ea BA.2 (167/637) le 27.5% ea BA.4 / BA.5 (22 / BA.5). Tlhahlobo e mengata e bontšitse hore monyetla oa ho ba le lefu le tebileng har'a ba nang le tšoaetso ea Delta> BA.1> BA.2, ha monyetla oa ho ba le lefu le tebileng har'a ba nang le tšoaetso BA.4 / BA.5 e ne e sa fapane haholo le BA.2.
Ho fokotseha ha virulence, empa ho falimeha hoa hlokahala
Lithuto tsa laboratori le lintlha tsa 'nete tse tsoang linaheng tse' maloa li bonts'itse hore Omicron le mefuta e ka tlase ea eona ha e kotsi ebile ha e na monyetla oa ho baka bokuli bo tebileng ho feta mofuta oa pele le mefuta e meng e fetotsoeng.
Leha ho le joalo, sengoloa sa tlhahlobo tokollong ea Pherekhong 2022 ea The Lancet, se reng, 'Bonolo empa bo se bobebe', se hlokometse hore leha ts'oaetso ea Omicron e bakile 21% ea batho ba kenang sepetlele ho baahi ba bacha ba Afrika Boroa, palo ea mafu a seoa a bakang mafu a matla e kanna ea eketseha ho baahi ba nang le maemo a fapaneng a ts'oaetso le maemo a fapaneng a ente. (Leha ho le joalo, ho baahi bana ba Afrika Boroa ka kakaretso, 21% ea bakuli ba sepetlele ba tšoaelitsoeng ke mofuta oa SARS-CoV-2 omicron ba ne ba e-na le oucome e matla ea bongaka, karolo e ka eketsehang le ho baka tšusumetso e kholo nakong ea ho qhoma ha batho ba nang le palo e fapaneng ea batho le maemo a tlase a ts'oaetso e nkiloeng kapa e bakiloeng ke ente.)
Qetellong ea tlaleho e boletsoeng ka holimo ea WHO, sehlopha se hlokometse hore ho sa tsotellehe ho fokotseha ha kokoana-hloko ea khatello e fetileng, hoo e batlang e le karolo ea boraro ea bakuli ba Omicron (B.1.1.529) ba sepetlele ba ile ba tšoaroa ke lefu le matla, le hore mefuta e sa tšoaneng ea liphetoho tse ncha tsa moqhaka e ile ea tsoela pele ho baka mafu a mangata le ho shoa ho batho ba tsofetseng, ba sa tsitsang kapa ba sa entoeng. (Re boetse re rata ho hlokomelisa hore tlhahlobo ea rona ha ea lokela ho nkoa e tšehetsa tlaleho e 'bonolo'. Hoo e ka bang karolo ea boraro ea bakuli ba Omicron ba sepetlele ba ile ba tšoaroa ke lefu le matla 'me ba 15% ba ile ba shoa; lipalo tseo e seng tsa bohlokoa. ho kenya letsoho ho mafu a mangata le ho shoa ha batho.)
Lintlha tse fetileng tse tsoang ho Omicron ha li ne li baka leqhubu la bohlano la seoa Hong Kong li bonts'itse hore ho tloha ka la 4 Mots'eanong 2022, ho bile le mafu a 9115 ho tsoa ho linyeoe tse 1192765 tse sa tsoa romelloa nakong ea leqhubu la bohlano (palo ea batho ba shoang ka 0.76%) le sekhahla sa batho ba shoang ba 2.70% ba lilemo tse fetang 19. ba ne ba sa entoa).
Ka lehlakoreng le leng, ke 2% feela ea batho ba New Zealand ba kaholimo ho lilemo tse 60 ba sa entoeng, e amanang haholo le sekhahla sa lefu le tlase la 0.07% bakeng sa seoa se secha sa moqhaka.
Ka lehlakoreng le leng, le hoja hangata ho phehoa khang ea hore Newcastle e ka 'na ea e-ba lefu la nako e tlang, le hlahang nakong e tlang, ho na le litsebi tsa thuto tse nang le maikutlo a fapaneng.
Bo-rasaense ba bararo ba Univesithing ea Oxford le Setsi sa Lipatlisiso se Kopaneng sa European Union ba lumela hore botebo bo tlaase ba Omicron e ka 'na ea e-ba ntho e iketsahalletseng feela, le hore tsoelo-pele e potlakileng ea antigenic (antigenic evolution) e ka tlisa mefuta e mecha.
Ho fapana le ho phonyoha ha 'mele oa ho itšireletsa mafung le ho fetisoa ha 'mele, tse tlas'a khatello e matla ea ho iphetola ha lintho, kokoana-hloko hangata e mpa feela e le 'ka-sehlahisoa' sa ho iphetola ha lintho. Livaerase lia iphetola ho eketsa bokhoni ba tsona ba ho hasana, 'me sena se ka boela sa lebisa keketsehong ea vaerase. Mohlala, ka ho eketsa bongata ba vaerale ho nolofatsa phetiso, e ntse e ka baka lefu le matla le ho feta.
Eseng hoo feela, empa hape le kokoana-hloko e tla baka kotsi e fokolang haholo nakong ea ho ata ha kokoana-hloko haeba matšoao a tlisoang ke kokoana-hloko a hlaha haholo-holo hamorao tšoaetsong - joalo ka tabeng ea kokoana-hloko ea ntaramane, kokoana-hloko ea HIV le hepatitis C, ho bolela tse seng kae, tse nang le nako e ngata ea ho hasana pele li baka liphello tse tebileng.
Mohloli oa litšoantšo inthaneteng
Maemong a joalo, ho ka 'na ha e-ba thata ho bolela esale pele mokhoa oa moqhaka o mocha oa phetoho e tsoang ho virulence e tlase ea Omicron, empa litaba tse monate ke hore ente e ncha ea moqhaka e bonts'itse kotsi e fokotsehileng ea ho kula haholo le lefu khahlano le mefuta eohle e feto-fetohang,' me sekhahla sa ente e ntseng e eketseha ea baahi e ntse e le tsela ea bohlokoa ea ho loants'a seoa sena.
Liteboho: Sengoliloeng sena se ile sa hlahlojoa ka botsebi ke Panpan Zhou, PhD, Tsinghua University School of Medicine le Postdoctoral Fellow, Scripps Research Institute, USA.
Omicron inself testing antigen reagent lapeng
Nako ea poso: Dec-08-2022